Bij het vorige kopje heb je geleerd dat verschillende alinea's met elkaar verbonden kunnen zijn.

 Er zijn vier manieren waarop dat verband kan worden aangegeven:

- door het gebruik van signaalwoorden;

- door herhaling;

- door overgangszinnen met een verwijzing;

- door aankondigende zinnen.

- Signaalwoorden

Een signaalwoord staat in het begin van de alinea een geeft de lezer een seintje over het soort verband. Bijvoorbeeld: maar, ten eerste, ten tweede, verder, daarnaast.

Voorbeeld:

Verder zijn hoge kosten van cartridges en printers ook een groot probleem. Soms kosten twee van zulke inktpatronen evenveel als de hele printer

 - Herhaling

Aan het begin van een nieuwe alinea worden woorden of groepen woorden uit de vorige alinea herhaald. Dat gebeurd soms in dezelfde, maar vaak in andere woorden

Voorbeeld:

Voetballen en andere sportartikelen worden in derdewereldlanden vaak door kinderen gemaakt. De arbeidsomstandigheden zijn nogal eens slecht. De voetbalbond FIFA vindt dat kinderarbeid niet kan en dat sportartikelen onder goede omstandigheden geproduceerd moeten worden.

 - Overganszinnen met een verwijswoord

Overgangszinnen zijn samenvattende zinnen aan het begin of het eind van een alinea. Ze bevatten een verwijzing naar iets wat eerder is gezegd, vaak in de vorm van verwijswoorden zoals: die, dat, deze, hiermee, hiervan, zulke, zo'n, enz.

Voorbeeld:

In de laatste ijstijd was de Noordzee nog land. Je kon helemaal van Nederland naar Engeland lopen. Op die vlakte leefden allerlei dieren die nu zijn uitgestorven, zoals de wolharige mammoet, het reuze hert en de sabeltandtijger. De botten hiervan komen nog steeds regelmatig naar boven in de netten van vissers. Hun sleepnetten schuren immers over de Noordzeebodem waar de overblijfselen van de prehistorische dieren liggen.

 -Aankondigende zinnen

Een aankondigende zin staat meestal aan het eind van een alinea en vertelt wat je verderop in de tekst kunt verwachten.

Voorbeeld:

Laten we eens stuk voor stuk gaan bekijken wat de argumenten van de clubleiding nu echt waard zijn. Ten eerste het gebrek aan geld om nieuwe spelers te kunnen kopen. Als je naar de begroting kijkt, is er voldoende geld. Het wordt echter aan allerlei andere zaken uitgegeven.

Deze verbindingsmanieren kunnen gecombineerd worden. Zo kan een signaalwoord worden gecombineerd met een verwijzing. Ook komt de combinatie herhaling en signaalwoord vaak voor.